Zapora Złotnicka – historia
Zapora Złotnicka znajduje się na rzece Kwisie, na Jeziorze Złotnickim. Została wybudowana według projektu radcy budowlanego Curta Bachmanna z Jeleniej Góry, a prace przy jej budowie rozpoczęto najpierw od drogi z dwoma małymi tunelami w 1919 roku. W 1921 roku położono kamień węgielny, a przy budowie zapory zatrudnianych było 325 ludzi. Surowca dostarczał pobliski kamieniołom, natomiast cement sprowadzano aż z Opola. Koszt inwestycji zamknął się kwotą 2,1 mln marek w złocie. Budowę zakończono w 1924 roku i uruchomiono elektrownię wyposażoną w trzy turbiny Francisa o łącznej mocy 4,42 MW, której oryginalne wyposażenie zachowało się do dnia dzisiejszego.
Budowa zbiornika była rozwinięciem planu ochrony przeciwpowodziowej Pogórza Sudeckiego i była czwartą tego rodzaju inwestycją na Dolnym Śląsku po niżej położonej Leśnej (1901 – 7907), Pilchowicach na Bobrze (1904 -1912) i Lubachowie na Bystrzycy (1912- 1917), a w 1924 roku uruchomiono tu elektrownię.
Tama zapory ma 36 metrów wysokości z czego 27,5 metrów znajduje się nad poziomem terenu. Długość korony to 168 metrów, szerokość zapory w koronie osiąga 5 metrów, a w stopie 27 metrów. W wyniku budowy zapory powstało jezioro o pojemności 10,5 mln m i powierzchni 125 ha. Wody Kwisy spiętrzone są tu na długości około 8,4 km.
Wycieczka nad Jezioro Złotnickie
Wycieczkę nad Jezioro Złotnickie można połączyć z kilkoma innymi atrakcjami rejonu jak na przykład Zaporą na Jeziorze Leśniańskim czy zamkiem Czocha. Jadąc od strony Leśnej w kierunku Złotnik Lubańskich ok. jednego kilometra od tej miejscowości należy skręcić w lewo, w stronę ośrodka “Złoty Sen”. Na parkingu przy restauracji możemy zostawić samochód i dalej udać się już na piechotę. Trasa jaką mamy do pokonania to nieco ponad kilometr i jest ona bardzo malownicza – prowadzi przez wspomniane wcześniej dwa tunele.
Nad drugim z tuneli możemy dostrzec rzeźbę lwa, który patrzy w stronę zapory. Metalowy lew pierwotnie znajdował się na Starościńskich Skałach w Rudawach Janowickich, a od pewnego czasu pilnuje zapory.
Przechodząc przez ostatni tunel dochodzimy do korony zapory. Z niej możemy podziwiać dolinę płynącej dalej rzeki Kwisy i budynek elektrowni. Możemy do niego dotrzeć, niestety nie możemy go zwiedzić. Przy budynku elektrowni znajdziemy tylko tablicę z informacjami o historii i danych technicznych tej budowli hydrotechnicznej.
Idąc w kierunku elektrowni możemy wśród drzew zobaczyć dwa schrony wartownicze przeznaczone dla wartowników ochraniających zaporę. Obecnie są one nieużywane, stanowią relikt wojennych czasów.
Dysponując większą ilością wolnego czasu można pokusić się o obejście całego Jeziora Złotnickiego. Nie jest to wycieczka trudna jednak należy przygotować się na ponad kilkanaście kilometrów marszu. Jeśli jednak mamy mniej wolnego czasu warto wracając na parking odwiedzić jeszcze jedną atrakcję Złotnik Lubańskich.
Baszta Szubieniczna
Wracając do parkingu warto pokonać żółtym szlakiem jeszcze kilkaset metrów żółtym szlakiem i zobaczyć Basztę Szubieniczną nazywaną też Basztą Złotnicką.
Baszta Złotnicka to miejsce o ponurej historii. Niegdyś była szubienicą należąca do majątku pobliskiego Zamku Czocha. Wzgórze o wysokości 348 m n.p.m było miejscem straceń już od 1200 roku. Kilkaset lat później miejsce egzekucji unowocześniono, budując kamienny postument wysoki na około 3 metry.
Niestety w latach 1971 – 75, za zgodą ówczesnego konserwatora zabytków dokonano przebudowy baszty szubienicznej. Budowla utraciła wówczas swój pierwotny charakter. Basztę obecnie można obejrzeć tylko z zewnątrz, zwiedzanie jest dostępne wyłącznie dla klientów ośrodka Złoty Sen.