Kolej Gór Izerskich

Kolej Gór Izerskich to obecnie nieczynna, częściowo rozebrana, jednotorowa, niezelektryfikowana linia kolejowa o długości 8,065 km, łącząca stację Mirsk ze stacją Świeradów Zdrój. W przeszłości linia liczyła łącznie 11,011 km i kończyła się na stacji Świeradów Nadleśnictwo.

Przebieg linii kolejowej z Gryfowa Śląskiego do Świeradowa
Przebieg linii kolejowej z Gryfowa Śląskiego do Świeradowa
źródło: RailMap – Mapa polskiej sieci kolejowej

Historia Kolei Gór Izerskich

Ostatni pociąg na stacje w Świeradowie przejechał w 1998 roku, jednak historia Kolei Gór Izerskich sięga jeszcze XIX wieku. Jako pierwszy został wybudowany odcinek Gryfów Śląski – Mirsk jako odnogi trasy Śląskiej Kolei Górskiej (decyzje o podjął w 1882 r. Landtag Prus). Uroczyste otwarcie linii kolejowej z Gryfowa Śląskiego do Mirska odbyło się 1 listopada 1884 roku.

Jako kolejny odcinek oddano do użytku linie kolejową Mirsk –Pobiedna. Stało się to 10 maja 1897, a w 1902 roku przedłużono ją do miejscowości Jindrichovice pod Smrkem (Heinersdorf an der Tafelfichte) . Po drugiej wojnie światowej na tym odcinku nigdy nie wznowiono ruchu pasażerskiego chociaż w rozkładzie z 1947 r. takie połączenie było planowane. Do 1987 roku prowadzony był ruch towarowy. W roku 1992 linię kolejową rozebrano.

Jako ostatni został oddany do użytku odcinek z Mirska do Świeradowa-Zdroju. Pierwszy pociąg tą linią przejechał 31 października 1909. W 1910 roku odcinek ten przedłużono do stacji Świeradów Nadleśnictwo. Nowo wybudowana trasa prawdopodobnie była linią wąskotorową o rozstawie szyn 600 mm. Do 1910 roku linię przebudowano na normalny tor, a także planowano jej przedłużenie do Szklarskiej Poręby. Po II wojnie światowej linia została przejęta przez Polskie Koleje Państwowe, a pierwszy pociąg po odbudowie mostu przejechał 18 grudnia 1946 roku. Odcinek Świeradów Zdrój – Świeradów Nadleśnictwo od 15 grudnia 1995 roku był przeznaczony do likwidacji, a w 2013 roku został rozebrany. Ostatni pociąg ze stacji Świeradów Zdrój odjechał 11 lutego 1996 roku, natomiast przed dwa lata funkcjonował jeszcze transport towarowy.

Pociąg osobowy na stacji Świeradów Zdrój
Pociąg osobowy na stacji Świeradów Zdrój
źródło: http://www.pobiedna.pl

Kolej w Świeradowie – stan na dzień 27.11.2020

Obecnie w dawnym budynku stacyjnym, który został bardzo ładnie odremontowany działa Stacja Kultura. W Miejskim Centrum Kultury, Aktywności i Promocji Gminy „Stacja Kultury” znajduje się sala widowiskowa, studio nagrań, pracownia fotograficzna, sale warsztatowe i makieta kolejowa przedstawiającą fragmenty linii kolejowych nr 317 i 336 z lat 1945-1970 na odcinku Gryfów Śląski – Mirsk – Świeradów-Zdrój – Świeradów Nadleśnictwo.

Miejskie Centrum Kultury, Aktywności i Promocji Gminy „Stacja Kultury”
Miejskie Centrum Kultury, Aktywności i Promocji Gminy „Stacja Kultury”

Atrakcją Stacji Kultury jest zabytkowy parowóz Tp4 nr ew. 217, który możemy obejrzeć na fragmencie toru kolejowego. Jest to bardzo ciekawy eksponat. Takie parowozy pracowały dawniej na linii Gryfów – Świeradów, a ten znajdujący się przed stacją jest ostatnim z trzech zachowanych egzemplarzy.

Parowóz Tp4 nr ew. 217 na stacji Świeradów Zdrój - 27.11.2020
Parowóz Tp4 nr ew. 217 na stacji Świeradów Zdrój – 27.11.2020
Parowóz Tp4 nr ew. 217 na stacji Świeradów Zdrój - 27.11.2020
Parowóz Tp4 nr ew. 217 na stacji Świeradów Zdrój – 27.11.2020

Obecnie kolej ma szansę na powrót do Świeradowa. Samorząd województwa dolnośląskiego przejął tą linie i planuje jej rewitalizacje. Podjęte zostały już konkretne działania – można o nich poczytać na stronach Kuriera Kolejowego.

Warto więc odwiedzić dawną stacje kolejową w Świeradowie. Szczególnie, że jest dobrym punktem wypadowym do wycieczki na Sępią Górę – na dużym parkingu pod Stacją Kultury możemy spokojnie zostawić samochód.

Więcej o Stacji Kultury i Kolei Gór Izerskich możecie poczytać na stronach: