Stara Kopalnia w Wałbrzychu

Stara Kopalnia

Stara Kopalnia w Wałbrzychu to ciekawy obiekt muzealny, porównywalny do opisywanego przeze mnie wcześniej Wielkiego Pieca w Ostravie.

Wałbrzych i okolice przez kilkaset lat słynęły z kopalni węgla kamiennego, w szczególności z węgla o bardzo dużej wartości kalorycznej.

Szyby wydobywcze Wałbrzychu

Ponad pięćset lat działalności górniczej zostało zakończone w dniu 29 czerwca roku 1998 – wydobyto wówczas ostatnią tonę węgla. Do tego okresu szacuje się, że z kopalni wałbrzyskiego zagłębia wydobyto ok. 2 mld ton “czarnego złota”, a infrastrukturę tworzyło ponad 300 km chodników i ok. 100 szybów.

Likwidacja wałbrzyskich kopalni, która do dzisiaj budzi wiele kontrowersji spowodowana była głównie czynnikami ekonomicznymi. Węgiel był wydobywany z dużych głębokości, konieczne było stosowanie drogich technologii, a praca bardzo niebezpieczna.

Kopalnia Julia

Jeśli będziemy w Wałbrzychu lub okolicy warto pomyśleć o odwiedzeniu Starej Kopalni. Jest to dawna kopalnia “Fuchs”, która powstała w 1770 roku. W późniejszych latach nazwa kopalni zmieniała się – w 1945 roku nosiła miano „Julii”, w latach 1946 – 1949 „Biały Kamień”, a w roku 1950 stała się kopalnią „Thorez” ( Maurycy Thorez – francuski polityk i komunista). W 1993 r. na trzy ostatnie lata działalności wydobywczej powrócono do imienia „Julia”. Ostatni wagonik z węglem wyjechał z kopalni 20 września 1996 (oficjalnie wydobycie w Zakładzie Górniczym Julia zakończono 31 października 1996 roku), a 17 sierpnia 1998 zakończono likwidację wyrobisk podziemnych .

Ostatnie wagoniki z węglem

Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia

Obiekty kopalni “Julia” mogłyby popaaść w ruinę. Dewastacja i upływ czasu zrobiłyby swoje i do dzisiaj pewnie nie byłoby już co oglądać.

Na szczęście Rada Miasta Wałbrzycha 26 sierpnia 1999 r. podjęła uchwałę o utworzeniu oddziału wałbrzyskiego muzeum na terenie dawnego Zakładu Górniczego „Julia”, a 17 września 2004 r. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu wpisał do rejestru zabytków województwa dolnośląskiego zespół 14 obiektów kopalni. Kolejnym etapem była rewitalizacja, która zakończyła się 9 listopada 2014 roku.

Stara Kopalnia w Wałbrzychu

Rewitalizacja nie jest w pełni zakończona. Na lepsze czasy (i przede wszystkim pieniądze) czekają jeszcze niektóre obiekty kopalni – między innymi zakład przeróbki węgla. Mam jednak nadzieje, że proces ten zostanie zakończony z sukcesem!

Stara Kopalnia
A za ścianą mamy część kopalni, która czeka na rewitalizację
Tory wagoników prowadzą do zakładu przerobu węgla. Czeka on jeszcze na rewitalizację, więc możemy obejrzeć go tylko przez szybę.

Zwiedzanie

Zwiedzamy kopalnie z przewodnikiem i jest to na pewno jeden z dużych plusów. Dlaczego duży plus? Dlatego, że w większość przewodników to byli górnicy z “Julii” czy innych wałbrzyskich kopalni. Potrafią ze swadą i ciekawie opowiadać o ich historii i ciężkiej pracy górnika.

Z przewodnikiem w Starej Kopalni

Trasa zwiedzania obejmuje następujące obiekty:

  • Łaźnia górnicza z 1915 r.,
  • Lampownia
  • Maszyny wyciągowe szybu „Julia” z 1911 r.,
  • Maszyny warsztatu mechanicznego,
  • Wielkogabarytowe maszyny i urządzenia transportu kopalnianego,
  • Wieża widokowa wybudowana w miejscu dawnej chłodni kominowej,
  • Trasa podziemna – sztolnia szkoleniowa i tunel odstawy kamienia – z maszynami i urządzeniami górniczymi do urabiania i ładowania węgla.
Klatki w szybie "Julia"
Klatki w szybie “Julia”
Maszyny wyciągowe szybu „Julia”
Wieża widokowa
Wieża widokowa

W dawnej sztolni szkoleniowej urządzono małe dioramy przedstawiające prace górników na różnych stanowiskach. Jest to bardzo ciekawy pomysł – gdy zwiedzamy tą sztolnie możemy sobie uzmysłowić jak ten górniczy trud wyglądał. Samo zwiedzanie części podziemnej jest bezpieczne – nie zjeżdżamy windą – sztolnia jest tuż pod ziemią. Jednak warto pomyśleć o ciepłym ubraniu gdy zwiedzamy kopalnie latem. Jest tu trochę zimno i wilgotno.

Pomocne informacje

Stara Kopalnia posiada obszerny parking – nie musimy kłopotać się więc o miejsce parkingowe, gdy przyjedziemy tu samochodem.

W budynku, w którym mieści się kasa znajduje się również kawiarnia. Jeśli więc będziemy czekać na przewodnika możemy coś zjeść i wypić. Ceny są przystępne.

Więcej informacji znajdziecie na stronie Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu